Karşılıklı rıza ile kira: Kira sözleşmesine birlikte son vermek
**Karşılıklı rıza**, hem **kiracı** hem de **ev sahibi**nin bir **kira sözleşmesini** resmi bir fesih olmaksızın sonlandırabileceği bir yöntemdir. Fesih süresini beklemek yerine, her iki taraf da kiranın derhal sona ermesi konusunda anlaşabilir. Bu, örneğin kiracının yeni bir konut bulması veya ev sahibinin mülkü kendisi kullanmak istemesi durumunda pratik olabilir. Bu makalede, karşılıklı rızanın nasıl çalıştığını, yasal dayanağını ve izlemeniz gereken adımları açıklıyoruz.
Karşılıklı rıza nedir?
**Karşılıklı rıza** ile kiracı ve ev sahibi, resmi bir fesih gerektirmeden kira sözleşmesini sonlandırmak için bir **anlaşma** yapar. Bu, her iki tarafın da sözleşmenin devam ettirilmesine gerek olmadığı konusunda hemfikir olduğu anlamına gelir. Bu bir **gönüllü anlaşma**dır ve kiranın sona erdirilmesi için bir neden gerekmez, resmi fesih durumunda olduğu gibi (örneğin mücbir sebep veya taraflardan birinin kusuru).
Karşılıklı rıza, taraflardan hiçbiri için **yasal olarak zorunlu** değildir. Bu bir **bilgilendirici anlaşma**dır ve sözlü veya yazılı olarak kaydedilebilir. Ancak yasal kesinlik için anlaşmanın her zaman **yazılı** olarak kaydedilmesi tavsiye edilir.
Karşılıklı rızanın yasal dayanağı
Kira sözleşmesini **karşılıklı rıza** ile sona erdirmenin olasılığı, **Konut Kira Yasası (Whw)** veya **Medeni Kanun**'da açıkça düzenlenmemiştir. Bu, **sözleşmesel özgürlükten** (Medeni Kanun madde 6:227 ve 6:228) kaynaklanan bir **hukuki ilke**dir. Bu, tarafların temelde yasaya aykırı olmayan anlaşmalar yapma özgürlüğüne sahip olduğu anlamına gelir.
Ancak anlaşma **diğer yasal hükümlere aykırı olmamalıdır**, örneğin:
- Whw'deki **fesih kuralları** (örneğin konut kira sözleşmesinde minimum 1 aylık fesih süresi).
- Kiracıyı keyfi sona erdirmeye karşı **koruma** (Whw madde 7:270 ve devamı).
- Geçerli fesih için **gerekli şartlar**, örneğin **fesih yazısının** verilmesi (Whw madde 7:273).
Anlaşma gönüllü olsa da, örneğin kiracı **koruma döneminde** ise (konut kira sözleşmesinde ilk 5 yıl), ev sahibi kirayı tek taraflı sona erdiremez. Bu durumda da karşılıklı rıza, her iki tarafın anlaşması şartıyla bir çözüm sunabilir.
Karşılıklı rızanın pratik örnekleri
Karşılıklı rıza farklı durumlarda rol oynayabilir. İşte bazı örnekler:
| Durum | Kiracı | Ev Sahibi | Karşılıklı rıza ile çözüm |
|---|---|---|---|
| Kiracı yeni bir konut bulur | Fesih süresini beklemek istemez | Hızlı sona ermeye itiraz etmez | Taraflar fesih süresi olmadan derhal sona ermesi konusunda anlaşır |
| Ev sahibi mülkü kendisi kullanmak ister | Hızlı sona ermeye razıdır | Resmi fesih vermek istemez | Taraflar kiranın derhal sona ereceği konusunda anlaşır |
| Kiracı ve ev sahibi çatışmayı önlemek ister | Kira süresini çok uzun bulur | Uzun kira sözleşmesinden fayda görmez | Anlaşma ile kiranın sona erdirilmesine karar verirler |
Karşılıklı rızada haklar ve yükümlülükler
Karşılıklı rızada hem kiracı hem de ev sahibi için aşağıdaki **haklar ve yükümlülükler** geçerlidir:
Kiracının hakları
- Fesih süresini beklememek: Her iki tarafın anlaşması halinde kiracı yasal fesih süresini (örneğin 1 ay) beklemek zorunda değildir.
- Neden belirtmek gerekmez: Karşılıklı rızada resmi fesih unlike gerekçe sunmak zorunlu değildir.
- Yazılı teyit: Kiracı sona ermeye ilişkin **net bir anlaşma** ile yasal güvenceye sahip olabilir.
Kiracının yükümlülükleri
- An