De Wet open overheid (Woo) voor inwoners van Den Haag
De Wet open overheid (Woo) biedt burgers in Den Haag, journalisten en lokale bedrijven toegang tot overheidsinformatie. Deze wet, die de oude Wet openbaarheid van bestuur (Wob) heeft vervangen, stimuleert transparantie bij instanties zoals de Gemeente Den Haag door zowel vrijwillige als op verzoek verstrekte documenten te regelen. Voor Hagenaars is dit cruciaal bij het opvragen van lokale zaken, zoals bouwvergunningen in Scheveningen of beleidsplannen voor het centrum.
Wat is de Wet open overheid voor Den Haag?
De Woo, kortweg Woo genoemd, bepaalt hoe overheidsorganen in Den Haag en daarbuiten informatie moeten delen met het publiek. Anders dan de Wob, die vooral reageerde op aanvragen, zet de Woo in op preventieve openbaarmaking. Lokale overheden zoals de Gemeente Den Haag publiceren relevante documenten standaard op hun website, zonder dat je erom hoeft te vragen. Dit versterkt de transparantie en helpt inwoners van Den Haag om beter grip te krijgen op gemeentelijke beslissingen, zoals verkeersplannen of woningbouwprojecten.
De wet is van toepassing op alle bestuursorganen, waaronder ministeries, provincies, de Gemeente Den Haag en waterschappen in de regio. Ze dekt diverse informatie, van lokale contracten en beleidsnotities tot milieudata over de kust. Het idee is dat Hagenaars empowered worden om actief deel te nemen aan hun stad door geïnformeerd te zijn over overheidskeuzes.
Wettelijke basis van de Wet open overheid
De Woo trad in werking op 1 mei 2022 en is geregeld in de Wet van 18 december 2018 tot wijziging van de Wet openbaarheid van bestuur en enkele andere wetten in verband met een nieuw regime voor overheidsinformatie (Bulletin van akten en besluiten 2019, 1). Belangrijke artikelen zijn:
- Artikel 3 Woo: Verplicht actieve openbaarmaking; instanties zoals de Gemeente Den Haag moeten informatie publiek maken als dit het algemeen belang dient, bijvoorbeeld over Haagse evenementen.
- Artikel 4 Woo: Handelt over passieve openbaarmaking op basis van verzoeken.
- Artikel 5.1 tot 5.4 Woo: Specificeren weigeringsredenen, zoals privacybescherming (artikel 5.1, lid 1, onder a) of belangen van de staat (artikel 5.1, lid 1, onder b).
- Artikel 6 Woo: Bepaalt beslistermijnen voor verzoeken (doorgaans 4 weken).
De wet past binnen het bestuursrecht en verwijst naar de Grondwet (artikel 110), die openbaarheid als principe hanteert. Ze voldoet aan EU-regels, zoals Richtlijn 2003/4/EG voor milieuinformatie, relevant voor Haagse kustprojecten.
Verschillen met de Wet openbaarheid van bestuur (Wob)
De Woo ontwikkelt de Wob verder met significante verbeteringen. Een overzicht in tabel:
| Aspect | Wet openbaarheid van bestuur (Wob) | Wet open overheid (Woo) |
|---|---|---|
| Focus | Hoofdzakelijk op verzoek openbaarmaking | Gelijkgewicht tussen proactief en reactief delen |
| Weigeringsgronden | Uitgebreid en subjectief | Duidelijker omschreven, met focus op afweging van belangen |
| Termijnen | Vaak rekbaar en langer | Standaard 4 weken voor een besluit |
| Reikwijdte | Beperkt tot papieren documenten | Uitgebreid tot data en analyses, nuttig voor Haagse ondernemers |
Deze aanpassingen maken de Woo gebruiksvriendelijker voor Den Haag, maar vragen om betere digitale systemen bij de gemeente.
Rechten en plichten onder de Wet open overheid in Den Haag
Als inwoner van Den Haag heb je onder de Woo heldere rechten op overheidsinformatie. Je kunt een aanvraag doen bij organen zoals de Gemeente Den Haag voor documenten in hun bezit. De instantie weegt het algemeen belang af, en weigert alleen bij dringende redenen, zoals privacy of bedrijfsgeheimen.
Je plichten zijn minimaal: geen belang hoeft te worden aangetoond, en verzoeken zijn kosteloos, behalve eventuele kopieerkosten. Overheden moeten snel beslissen, weigeringen motiveren en een register bijhouden. Voor advies kun je terecht bij het Juridisch Loket Den Haag.
- Verzoek indienen: Per brief of via het online portaal van de Gemeente Den Haag.
- Antwoord afwachten: Binnen 4 weken, met optie voor uitstel.
- Bezwaar indienen: Bij weigering binnen 6 weken, eventueel bij de Rechtbank Den Haag.
Praktische voorbeelden van de Wet open overheid in Den Haag
Stel, je bent bezorgd over een nieuw fietspad in het Haagse Bos. Via de Woo kun je informatie opvragen op de site van de Gemeente Den Haag, zoals impactrapporten. Zo niet, dien een verzoek in; de gemeente reageert binnen 4 weken, tenzij het gevoelige zaken betreft – zeldzaam bij lokale initiatieven.
Een journalist in Den Haag vraagt e-mails over lokaal coronabeleid. Onder de Woo moet er een zorgvuldige afweging komen. In 2023 oordeelde de Raad van State in een vergelijkbare zaak dat notulen over vaccinaties openbaar moesten, wat transparantie in de stad bevordert.
Of een lokale ondernemer in het centrum die aanbestedingscontracten opvraagt bij de gemeente, om oneerlijke praktijken te checken.
Veelgestelde vragen over de Wet open overheid
We beantwoorden hier veelvoorkomende vragen. Voor meer info, bekijk ons artikel over Welke documenten kun je opvragen bij de overheid?. In Den Haag kun je bij het Juridisch Loket Den Haag terecht voor persoonlijke hulp.
Kun je onder de Woo informatie opvragen bij elke overheidsinstantie?
Ja, de Woo geldt voor alle bestuursorganen, zoals ministeries, provincies en de Gemeente Den Haag. Uitzonderingen zijn beperkt, zoals inlichtingen- en veiligheidsdiensten, maar voor lokale Haagse zaken is het breed toepasbaar.