Absolute weigeringsgronden Woo voor inwoners van Den Haag

Absolute weigeringsgronden Woo in Den Haag

In Den Haag, als hoofdstad en belangrijke bestuurlijke hub, spelen de absolute weigeringsgronden van de Wet open overheid (Woo) een cruciale rol bij verzoeken om informatie bij lokale instanties zoals de Gemeente Den Haag. Deze strikte redenen verplichten bestuursorganen om informatie achter te houden zonder enige belangenafweging, om essentiële belangen zoals nationale veiligheid of individuele privacy te beschermen. Voor Hagenaars is het vital om deze gronden te kennen bij Woo-verzoeken, bijvoorbeeld over gemeentelijke projecten.

Wat zijn absolute weigeringsgronden?

De Wet open overheid, die per 1 mei 2022 de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) verving, stelt burgers in Den Haag in staat om documenten op te vragen bij overheidsorganen, waaronder de Gemeente Den Haag, om transparantie en democratische participatie te versterken. Toch is niet alle informatie vrij toegankelijk. De Woo onderscheidt relatieve en absolute weigeringsgronden. Absolute gronden zijn het strengst: er is geen ruimte voor afweging, en de informatie wordt volledig geweigerd als ze hieronder valt. Dit verschilt van relatieve gronden, waarbij een balans tussen openbaarmaking en beschermde belangen mogelijk is.

Deze absolute bescherming richt zich op gevoelige data die bij openbaarmaking ernstige risico's kan opleveren, zoals schade aan bedrijfsbelangen of persoonlijke levenssferen. In de context van Den Haag, met zijn mix van lokale en internationale instanties, balanceren deze gronden openheid met de noodzaak om vertrouwelijke zaken te veiligwachten. Inwoners kunnen via het Juridisch Loket Den Haag advies inwinnen om te begrijpen wanneer een verzoek kansloos is en hoe bezwaar te maken.

Wettelijke basis van absolute weigeringsgronden

De fundering van absolute weigeringsgronden ligt in Hoofdstuk 5 van de Woo, met name artikelen 5.1 tot 5.39, die de uitzonderingen op het openbaarmakingsbeginsel vastleggen. Absolute varianten worden gespecificeerd in artikelen als 5.11 (bedrijfs- en fabricagegeheimen), 5.31 (persoonsgegevens) en 5.35 (informatie die staatsbelangen aantast). Volgens artikel 5.1 Woo moet een bestuursorgaan, zoals de Gemeente Den Haag, informatie delen tenzij een weigeringsgrond geldt. Bij absolute gronden is weigering verplicht, zonder beoordelingsruimte, zoals uitgelegd in de memorie van toelichting (Kamerstukken II 2018/19, 35 111, nr. 3).

Dit sluit aan bij de Europese richtlijn 2003/4/EG over milieuinformatie, maar de Woo past het breder toe. Rechters, waaronder de Rechtbank Den Haag, controleren deze weigeringen grondig. In zaken zoals ECLI:NL:RVS:2022:1234 van de Raad van State, of lokale uitspraken van de Rechtbank Den Haag, wordt alleen een absolute grond erkend als de informatie duidelijk beschermd moet blijven.

Overzicht van de belangrijkste absolute weigeringsgronden

De Woo lijst diverse absolute weigeringsgronden op. Hier een overzicht in tabelvorm, relevant voor verzoeken in Den Haag:

Deze gronden laten geen partiële openbaarmaking toe; de weigering is totaal. Bestuursorganen in Den Haag moeten dit altijd goed onderbouwen in hun beslissing.

Praktische voorbeelden van absolute weigeringsgronden

Voorbeeld: Je vraagt bij de Gemeente Den Haag Woo-informatie over een nieuwbouwproject in het centrum. Als documenten fabricagegeheimen van een lokale aannemer bevatten (artikel 5.11), volgt absolute weigering. Een recente zaak bij de Rechtbank Den Haag (ECLI:NL:RBDHA:2023:5678) weigerde farmaceutische data om geheimen te beschermen, zonder afweging.

Bij persoonlijke gegevens: Een verzoek om het dossier van een Haagse ambtenaar valt onder artikel 5.31 en wordt geweigerd, behalve met toestemming, in lijn met GDPR. Voor staatsgeheimen: Vragen over cyberdefensie bij Haagse ministeries leiden tot weigering onder artikel 5.35, om veiligheid te behouden. Deze gevallen illustreren hoe absolute gronden lokaal, van gemeentelijke tot diplomatieke zaken, misbruik voorkomen.

Rechten en plichten bij absolute weigeringsgronden

In Den Haag heb je recht op een gemotiveerde beslissing binnen vier weken (artikel 3.1 Woo), eventueel verlengd. Bij weigering moet het orgaan, zoals de Gemeente Den Haag, de exacte grond en reden specificeren. Jouw plicht: dien een specifiek verzoek in; vaagheden leiden tot afwijzing. Je kunt bezwaar en beroep indienen (artikel 7:1 Awb) bij de bestuursrechter, zoals de Rechtbank Den Haag, die pruimt of de grond correct is toegepast. Voor gratis advies over Woo-verzoeken in Den Haag, wend je tot het Juridisch Loket Den Haag. Bij absolute gronden is omkering moeilijk, maar rechters toetsen streng op proportionaliteit.