Ceza hukukunda suçlar belirli bir süre sonunda zamanaşımına uğrar. Bu zamanaşımı süresinin uzunluğu suçun ağırlığına bağlıdır. Bu süre geçtikten sonra şüpheli kovuşturulamaz.
Zamanaşımı nedir?
Ceza hukukunda zamanaşımı, şüpheliyi kovuşturma hakkının belirli bir süre sonunda sona ermesi anlamına gelir. Bunun nedeni, zamanla delillerin güvenilirliğinin azalması ve cezalandırma ihtiyacının genellikle azalmasıdır.
Ceza hukukunda zamanaşımı süreleri
Zamanaşımı süresinin uzunluğu, suç için öngörülen maksimum cezaya göre belirlenir.
Sürelerin özeti (Sr md. 70)
| Maksimum ceza | Zamanaşımı süresi | Örnek suçlar |
|---|---|---|
| Kabahatler | 3 yıl | Küçük trafik kabahatleri |
| Maksimum 3 yıl hapis | 6 yıl | Basit hırsızlık, tehdit |
| 3 yıldan fazla hapis | 12 yıl | Ciddi yaralama |
| 10 yıl veya daha fazla hapis | 20 yıl | Adam öldürme |
| Müebbet veya 20+ yıl | Zamanaşımı yok | Cinayet, terörizm |
Zamanaşımı olmayan suçlar
Bazı ağır suçlar için zamanaşımı süresi yoktur:
- Cinayet (Sr md. 289)
- Soykırım ve insanlığa karşı suçlar
- Savaş suçları
- Ölümle sonuçlanan terörizm
- Küçükler aleyhine belirli cinsel suçlar
Zamanaşımı süresinin başlangıcı
Süre genellikle suçun işlendiği günden sonraki gün başlar.
Özel durumlar
| Durum | Sürenin başlangıç anı |
|---|---|
| Sürekli kabahat | Suçu sona ermesinden sonra |
| Küçük aleyhine suç | Mağdurun 18. doğum gününden sonraki gün |
| Görev suçu | Görevden ayrılma sonrası |
Zamanaşımının durdurulması
Zamanaşımı, kovuşturmaya yönelik resmi bir işlemle kesintiye uğratılabilir.
Durdurma işlem örnekleri
- Dava emri çıkarılması
- Geçici tutuklama talebi
- Devam eden kovuşturma bildirimi
- Belli soruşturma eylemleri
Durdurmada yeni bir zamanaşımı süresi başlar.
Sürenin askıya alınması
Bazı durumlarda zamanaşımı geçici olarak durdurulur:
- Kovuşturmanın kesintiye uğraması durumunda
- Adalet Divanı'na ön karar sorusu durumunda
- Şüphelinin dokunulmazlığı durumunda
Maksimum zamanaşımı süresi
Stuiting ile uzatılamayan mutlak bir zamanaşımı süresi vardır. Bu, standart sürenin iki katıdır.
Pratikteki önemi
- Savunma, zamanaşımını savunma argümanı olarak ileri sürebilir
- Hakim, zamanaşımını resen denetler
- Zamanaşımında OM davanın kabul edilemezliği kararıyla karşılanır
Zoetermeer için yerel bilgiler
Zoetermeer'de hukuki yardım için Juridisch Loket Zoetermeer'e başvurabilirsiniz. İşler Rechtbank Den Haag (bölge) kapsamındadır.
Ceza hukuku hakkında sık sorulan sorular
Ceza hukuku nedir?
Ceza hukuku, suç teşkil eden davranışları tanımlayan ve bunlara ilişkin cezaları belirleyen hukuk dalıdır. Toplumu korur ve maddi ve usul hukuku yoluyla şüphelilerin haklarını güvence altına alır.
Maddi ve usul ceza hukukunu ne ayırır?
Maddi ceza hukuku, hangi eylemlerin suç olduğunu ve bunlara hangi cezaların verileceğini belirler. Usul ceza hukuku ise tespit, kovuşturma ve yargılama prosedürlerini düzenler.
Ceza hukukunu kim uygular?
Polis tespit eder, Savcılık (OM) kovuşturur ve mahkeme hüküm verir. Birlikte ceza hukukunun uygulanmasını sağlarlar.
Ceza hukuku şüphelileri nasıl korur?
Ceza hukuku, masumiyet karinesi, avukat hakkı, susma hakkı ve adil yargılama gibi güvenceler sunarak haksız mahkumiyetleri önler.