Het Openbaar Ministerie kan een zaak zelf afdoen zonder rechter via een transactie of strafbeschikking. De verdachte betaalt een boete of doet een taakstraf en wordt dan niet verder vervolgd.
Transactie (schikking)
Bij een transactie (artikel 74 Sr) biedt het OM aan om de zaak niet te vervolgen als de verdachte een geldbedrag betaalt. Na betaling vervalt het recht tot vervolging.
Kenmerken transactie
- Vrijwillig - verdachte hoeft niet te accepteren
- Betaling aan de Staat
- Geen strafblad (na 5 jaar niet meer zichtbaar)
- Geen schulderkenning
Strafbeschikking
De strafbeschikking (artikel 257a Sv) is een beslissing van het OM waarbij een straf wordt opgelegd zonder tussenkomst van de rechter.
Mogelijke straffen
- Geldboete
- Taakstraf (maximaal 180 uur)
- Ontzegging rijbevoegdheid (maximaal 6 maanden)
- Gedragsaanwijzing
Verschil met transactie
Anders dan bij transactie:
- De strafbeschikking is een schuldvaststelling
- Komt op het strafblad
- Kan worden afgedwongen
Verzet
Tegen een strafbeschikking kan verzet worden ingesteld. De zaak gaat dan alsnog naar de rechter die opnieuw oordeelt. De rechter is niet gebonden aan de strafbeschikking.
Wanneer?
Transactie en strafbeschikking worden gebruikt bij:
- Veelvoorkomende criminaliteit (winkeldiefstal, vernieling)
- Verkeersmisdrijven
- Lichte geweldsdelicten
- Fraude met lagere bedragen
Veelgestelde vragen
Wat gebeurt er als ik verdacht ben van een misdrijf?
Je hebt recht op juridische hulp, je kunt zwijgen, en de politie moet je rechten uitleggen. Verdacht zijn is niet hetzelfde als schuldig.
Hoe lang kan ik in voorarrest worden gehouden?
Maximaal 10 dagen zonder proces, daarna moet rechter voorarrest goedkeuren. Voorarrest mag niet onbeperkt duren.
Wat is het verschil tussen een misdrijf en overtreding?
Een misdrijf is ernstiger en kan met gevangenisstraf worden bestraft. Een overtreding kan met geldboete worden afgehandeld.
Heb ik recht op een advocaat?
Ja, je hebt altijd recht op juridische bijstand. Dit kan gratis zijn als je dit niet kunt betalen.
Kan ik in hoger beroep gaan?
Ja, je kunt tegen de uitspraak in beroep gaan bij het gerechtshof.