Van aangifte tot vonnis: de strafrechtelijke procedure kent verschillende fasen. Dit artikel geeft een overzicht van het verloop van een strafzaak in Nederland.
Fasen in het strafproces
Het strafproces kent globaal drie fasen.
Overzicht
| Fase | Beschrijving | Belangrijkste actoren |
|---|---|---|
| Opsporingsfase | Onderzoek naar strafbaar feit | Politie, bijzondere opsporingsdiensten |
| Vervolgingsfase | Beslissing over vervolging | Openbaar Ministerie |
| Berechtingsfase | Behandeling door rechter | Rechtbank, verdachte, advocaat, OM |
Opsporingsfase
Het onderzoek begint vaak met een aangifte of ontdekking van een strafbaar feit.
Stappen
- Aangifte of ambtshalve ontdekking
- Onderzoek door politie
- Verhoor van verdachte en getuigen
- Verzamelen van bewijs
- Proces-verbaal naar Openbaar Ministerie
Vervolgingsfase
Het Openbaar Ministerie beslist over de afdoening van de zaak.
Mogelijke beslissingen OM
- Seponeren: niet vervolgen (technisch of beleidssepot)
- Strafbeschikking: OM legt zelf straf op
- Transactie: schikking met verdachte
- Dagvaarden: zaak voorleggen aan rechter
Berechtingsfase
Als de zaak wordt gedagvaard, volgt behandeling door de rechter.
Verloop zitting
- Opening en vaststelling identiteit
- Voorlezen tenlastelegging
- Onderzoek ter terechtzitting
- Requisitoir (eis van de officier)
- Pleidooi (verdediging)
- Laatste woord verdachte
- Vonnis (direct of later)
Beslissingsschema rechter
De rechter beantwoordt vier vragen (art. 350 Sv).
Formele vragen
- Is de dagvaarding geldig?
- Is de rechter bevoegd?
- Is de officier van justitie ontvankelijk?
- Zijn er redenen voor schorsing?
Materiële vragen
- Is het tenlastegelegde bewezen?
- Is het bewezene strafbaar?
- Is de verdachte strafbaar?
- Welke straf of maatregel is passend?
Mogelijke uitspraken
| Uitspraak | Betekenis |
|---|---|
| Veroordeling | Feit bewezen, verdachte schuldig |
| Vrijspraak | Feit niet bewezen |
| Ontslag van alle rechtsvervolging (OVAR) | Feit bewezen maar niet strafbaar |
| Niet-ontvankelijkheid OM | Vervolging niet toegestaan |
Rechtsmiddelen
- Hoger beroep: bij het gerechtshof
- Cassatie: bij de Hoge Raad
- Herziening: na onherroepelijk vonnis bij nieuwe feiten
Veelgestelde vragen
Wat is mijn retourrecht?
Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.
Hoe lang geldt de wettelijke garantie?
Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.
Kan ik rente eisen over schulden?
Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.
Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?
Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.
Wat is een kredietovereenkomst?
Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.