De PIJ-maatregel in Den Haag
De PIJ-maatregel, of Plaatsing in een Inrichting voor Jeugdigen, is een vrijheidsbeperkende maatregel binnen het jeugdstrafrecht voor jongeren van 12 tot 23 jaar die zware delicten plegen in Den Haag en omgeving. In plaats van straf richt het zich op behandeling en terugkeer in de samenleving, om herhaling te voorkomen. De kinderrechter van de Rechtbank Den Haag legt deze toe, met ingrijpende gevolgen voor de jongere en zijn familie.
Wanneer kiest de Rechtbank Den Haag voor PIJ?
In Den Haag prioriteert het jeugdstrafrecht de veiligheid van de stad én de groei van de jongere. De rechter-commissaris van de Rechtbank Den Haag kiest voor passende interventies op basis van de persoonlijke situatie. PIJ is de strengste optie en komt pas als mildere alternatieven zoals HALT, jeugdbescherming of een lichtere jeugdstraf tekortschieten. Het geldt voor jongeren met risico op zware herhaling, vaak gelinkt aan mentale issues of verslavingen.
Wettelijke grondslag PIJ in Den Haag
De PIJ-maatregel staat in de Jeugdwet (Jw), Titel 5, artikelen 77a tot 77bb. Artikel 77g Jw stelt eisen: een misdrijf met minimaal drie jaar gevangenisstraf voor volwassenen, zoals geweldsdelicten, zedendelicten of grootschalige drugs, plus noodzaak voor intensieve zorg en herhalingsgevaar. De kinderrechter van de Rechtbank Den Haag gebruikt een pro justitia rapport van de Reclassering en expertadviezen. Door de 2019-wijziging (Wet aanpassing PIJ-regime) is de duur afhankelijker van gedrag.
Oplegging van PIJ door Rechtbank Den Haag
PIJ wordt opgelegd als:
- De jongere tussen 12 en 18 jaar is (tot 23 bij verlenging);
- Het gaat om zware misdrijven zoals moord, doodslag, ernstige assaulten, seksueel geweld of drugshandel in de regio Den Haag;
- Mildere maatregelen falen;
- Instellingshulp essentieel is voor veilige terugkeer.
PIJ beschermt de Haagse samenleving en verschilt van ISD voor volwassenen door de focus op opvoeding en ontwikkeling.
Procedure bij Rechtbank Den Haag
- Arrestatie en hoor: Na een incident in Den Haag voor de rechter-commissaris.
- Zitting kinderrechter: Binnen twee weken bij Rechtbank Den Haag; officier eist PIJ.
- Onderzoek: Proefopname (max. twee weken) en rapporten.
- Besluit: Binnen vier weken na zitting; beroep bij het Hof mogelijk.
Duur en verlenging PIJ
Standaard 2 jaar, met max. 1 jaar voorwaardelijk in de eindfase. Verlenging:
- 1 jaar (gebruikelijk);
- 2 jaar bij ernstig wangedrag.
Na twee jaar oordeelt de rechter op basis van Servicepunt PIJ-advies. Einde bij geen gevaar meer; gemiddeld 2,5-3 jaar in de praktijk rond Den Haag.
Vergelijking duur PIJ met andere maatregelen
| Maatregel | Basisduur | Verlenging | Leeftijd |
|---|---|---|---|
| PIJ | 2 jaar | 1 of 2 jaar | 12-23 jaar |
| Jeugddetentie | 1-24 maanden | Niet verlengbaar | 12-18 jaar |
| ISD (volwassenen) | 2 jaar | 1 jaar | 18+ |
Rechten en verplichtingen tijdens PIJ
Rechten:
- Advocaat via de rechter;
- Bezoek en bellen met familie;
- Onderwijs/werk in de instelling;
- Medische zorg met instemming;
- Klachten indienen bij Kinderrechter Rechtbank Den Haag.
Plichten:
- Volledige samenwerking aan therapie;
- Instellingsregels naleven;
- Geen verboden middelen;
- Actief in behandelingen.
- Direct hulp zoeken: Bel het Juridisch Loket Den Haag of een jeugdstrafrechtadvocaat via de Gemeente Den Haag jeugdhulp.
- Raadpleeg Reclassering Den Haag voor pro justitia-onderzoek.
- Betrek familie vroegtijdig bij zittingen Rechtbank Den Haag.
- Overweeg preventie via lokale jeugdteams.
Schendingen riskeren isolatie of extra tijd.
Haagse praktijkvoorbeelden
Voorbeeld 1: Een 16-jarige uit Den Haag berooft gewapend een winkel. Na eerdere jeugdhulp recidiveert hij; Rechtbank Den Haag legt 2 jaar PIJ op met therapie. Na 18 maanden voorwaardelijk vrij wegens verbetering.
Voorbeeld 2: 17-jarig meisje uit Haagse wijk met PTSS pleegt zware mishandeling. PIJ 2 jaar, verlengd met 1 jaar; resocialisatie via lokale pleegzorg slaagt.
Veelgestelde vragen over PIJ in Den Haag
PIJ vanaf 12 jaar mogelijk?
Ja, bij delicten met 3+ jaar straf voor volwassenen, zoals moord (art. 77g lid 1 Jw), behandeld door Rechtbank Den Haag.
Wat bij 18 jaar tijdens PIJ?
Door tot 23 jaar; mogelijk transfer naar volwassenenfaciliteit, maar jeugdmethode blijft (art. 77r Jw).
Rol van familie?
Ouders gehoord door Rechtbank Den Haag; verlof aanvragen en juridische steun via Juridisch Loket Den Haag.
PIJ vermijden?
Mogelijk met HALT of transactie, maar zware zaken in Den Haag leiden tot zitting.